اگر قصد انجام ماموگرافی دارید، شاید این نگرانی را داشته باشید که آیا اشعه ماموگرافی آن ضرر دارد یا نه.
ماموگرافی یک روش استاندارد و ضروری برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان است که میزان اشعه آن بسیار کم بوده و خطر جدی برای سلامتی ندارد. سازمان های معتبر پزشکی مانند انجمن سرطان آمریکا (ACS) تأکید میکنند که فواید ماموگرافی در نجات جان افراد بسیار بیشتر از خطرات احتمالی آن است. البته زنان باردار، افراد زیر 40 سال بدون سابقه خانوادگی سرطان پستان، و کسانی که به تازگی جراحی پستان داشته اند، باید پیش از انجام این تست با پزشک مشورت کنند. اگر هنوز تردید دارید، این مقاله به شما کمک می کند تا با خیال راحت تصمیم بگیرید
فهرست مطالب
آیا اشعه ماموگرافی ضرر دارد ؟
اشعه های که در ماموگرافی استفاده می شود، از نوع اشعه ایکس با دوز پایین است. طبق گفته ی انجمن
سرطان آمریکا (ACS ) و مؤسسه ملی سرطان آمریکا(NCI ) ، میزان اشعه ماموگرافی بسیار کم و در حدی است که خطر قابل توجهی برای سالامتی ایجاد نمی کند.
تحقیقات علمی چه می گویند؟
• سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA ) تأکید کرده که مزایای ماموگرافی بسیار بیشتر از خطرات
احتمالی آن است .
• بر اساس مطالعه ای که در ژورنال پزشکی بریتانیا (2021 ,BMJ )منتشر شد، دوز اشعه ی
دریافتی در یک ماموگرافی معادل مقدار طبیعی اشعه ای است که یک فرد در طول 7 هفته از
محیط دریافت می کند.
• NCI اعلام کرده که احتمال ابتالا به سرطان ناشی از اشعه ماموگرافی بسیار ناچیز است، در
حالی که تشخیص زودهنگام سرطان سینه می تواند جان افراد را نجات دهد
آیا ماموگرافی برای زنان زیر 40 سال عوارض دارد؟
ماموگرافی در سنین پایین (زیر 40 سال) معمولا توصیه نمیشود، مگر در سیر اقدامات تشخیصی که اختصاصا پزشک معالج توصیه کند یا در موارد خاص، مانند سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه یا وجود جهشهای ژنتیکی مانند BRCA1 و BRCA2.
در این گروه سنی، بافت سینه معمولاً متراکمتر است، که میتواند تفسیر تصاویر ماموگرافی را دشوار کند. اما آیا انجام این تست در سنین پایین، عوارضی دارد؟
عوارض احتمالی ماموگرافی زیر 40 سال
1. افزایش احتمال نتایج مثبت کاذب
- در زنان جوان، بافت سینه متراکمتر است که میتواند باعث شود نتایج اشتباه (مثبت کاذب) افزایش یابد.
- این موضوع ممکن است منجر به استرس غیرضروری، آزمایشهای اضافی (مانند نمونهبرداری) و نگرانی شود.
2. دریافت غیر ضروری اشعه
- اگرچه میزان اشعهی ایکس در ماموگرافی بسیار کم و ایمن است، اما انجام مکرر آن در سنین پایین میتواند فرد را در معرض دوزهای غیرضروری قرار دهد.
- طبق گزارش مؤسسه ملی سرطان آمریکا (NCI)، خطر سرطان ناشی از اشعهی ماموگرافی بسیار کم است، اما در زنان جوان که بافت سینهی حساستری دارند، نباید بیدلیل در معرض اشعه قرار گرفت.
3. عدم دقت کافی در تشخیص
- به دلیل تراکم بالای بافت سینه، ممکن است ماموگرافی نتواند ضایعات سرطانی را بهدرستی شناسایی کند، که این امر نیاز به تستهای مکمل مانند سونوگرافی یا MRI را افزایش میدهد.
چه کسانی باید ماموگرافی انجام دهند؟
ماموگرافی یک روش تصویربرداری با اشعه ایکس برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه است. اما آیا همه زنان باید آن را انجام دهند؟ پاسخ بستگی به سن، سابقه خانوادگی و عوامل خطر فردی دارد.
۱. زنان بالای 40 سال (غربالگری روتین)
- طبق توصیه انجمن سرطان آمریکا (ACS)، زنان باید از سن 40 تا 44 سالگی در صورت تمایل غربالگری ماموگرافی را آغاز کنند.به این نکته توجه داشته باشید که (پروتوکل و دستورالعمل های انجام ماموگرافی بسته به انجمن یا کشور مربوطه کمی متغیر است اما در کلیت بسیار به هم شباهت دارند که در ایران نیز طبق وزارت بهداشت انجام میشود)
- از 45 تا 54 سالگی ماموگرافی سالانه توصیه میشود.
- بعد از 55 سالگی، میتوان آن را هر دو سال یکبار انجام داد، مگر اینکه فرد بخواهد سالانه ادامه دهد.
۲. زنانی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند
- اگر مادر، خواهر یا دختر (خویشاوند درجه یک) فردی قبل از 50 سالگی دچار سرطان پستان شده باشد، ممکن است نیاز باشد غربالگری زودتر از 40 سالگی شروع شود.
- در این شرایط، پزشک ممکن است MRI پستان را نیز به همراه ماموگرافی توصیه کند.
۳. زنانی که جهشهای ژنتیکی خطرناک دارند (BRCA1 یا BRCA2)
- زنانی که جهشهای ژنتیکی BRCA1 یا BRCA2 دارند، در معرض خطر بالاتری برای سرطان سینه هستند و باید از سن 30 سالگی یا زودتر غربالگری را شروع کنند.
- در این موارد، ماموگرافی معمولاً در کنار MRI سالانه انجام میشود.
۴. زنانی که پرتودرمانی قفسه سینه داشتهاند
- زنانی که قبل از 30 سالگی، به دلیل بیماریهایی مانند لنفوم هوچکین تحت پرتودرمانی قفسه سینه قرار گرفتهاند، ریسک بالاتری برای سرطان سینه دارند و باید غربالگری را زودتر آغاز کنند.
۵. زنانی که در معاینه سینه، توده یا تغییرات مشکوک دارند
- اگر توده، ضخیم شدن غیرعادی، تغییر در اندازه یا شکل سینه، ترشح غیرعادی از نوک پستان، یا تغییر در پوست سینه مشاهده شود، پزشک ممکن است ماموگرافی تشخیصی را تجویز کند، حتی اگر فرد زیر 40 سال باشد.
اگر شماهم جزو افرادی هستید که باید ماموگرافی انجام دهید و میخواهید بیشتر راجب ماموگرافی و نحوه انجام آن بدانید مقاله ماموگرافی چیست و چگونه انجام میشود را حتما مطالعه کنید.
چه کسانی نباید ماموگرافی انجام بدهند؟
ماموگرافی یک روش استاندارد برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان است و انجام آن در موارد خاص محدودت دارد اما اکثرا قابل انجام است یا نیاز به مشورت با پزشک دارد.
- زنان باردار یا شیرده: اشعه ماموگرافی میتواند برای جنین یا نوزاد مضر باشد، بنابراین در دوران بارداری و شیردهی معمولاً از روشهای جایگزین مانند سونوگرافی استفاده میشود.
- زنان زیر 40 سال بدون سابقه خانوادگی سرطان پستان: در بیشتر موارد، ماموگرافی برای این گروه سنی توصیه نمیشود، مگر اینکه عوامل پرخطر مانند جهش ژنتیکی BRCA1 و BRCA2 داشته باشند.
- افرادی که بهتازگی جراحی پستان داشتهاند: در برخی موارد، بلافاصله پس از جراحی یا پرتودرمانی، ماموگرافی ممکن است نتایج دقیقی ارائه ندهد و پزشک ممکن است روشهای دیگری را توصیه کند.
- افرادی با ایمپلنت سیلیکونی پستان: اگرچه امکان انجام ماموگرافی برای این افراد وجود دارد، اما ممکن است نیاز به تکنیکهای خاص یا بررسیهای تصویربرداری تکمیلی مانند MRI باشد.
- افرادی با بیماریهای خاص مانند بیماریهای شدید ریوی یا قلبی: در شرایطی که فشردهسازی سینه در ماموگرافی برای بیمار مشکلساز باشد، ممکن است پزشک روشهای جایگزین را پیشنهاد دهد.
در هر صورت، تصمیمگیری درباره انجام ماموگرافی باید با مشورت پزشک متخصص و بررسی شرایط فردی انجام شود.
نتیجه گیری
ماموگرافی یکی از مؤثرترین روش ها برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان است و می تواند جان بسیاری از زنان را نجات دهد.
اگرچه برخی نگرانی ها درباره اشعه ماموگرافی آن وجود دارد، اما تحقیقات علمی نشان داده اند که میزان اشعه دریافتی بسیار پایین و ایمن است.
انجام ماموگرافی در زمان مناسب، به ویژه برای زنان باالی 40 سال، میتواند به تشخیص سریع و درمان مؤثرتر کمک کند. در
نهایت، اگر هنوز در مورد انجام این آزمایش تردید دارید، مشورت با پزشک متخصص می تواند به شما در تصمیم گیری بهتر کمک
کند همچنین می توانید از دکتر مهدی اسدی نیز کمک بگیرید.
سلامتی شما اولویت دارد—پس برای چکاپ های منظم خود اقدام
کنید!